» Notisias

Tersa, 29 Mei 2012

Enkontru Ikus Sekretaria Estadu ba Promosaun Igualdade ho Sosiedade Sivil no Média

Maiske foin tinan 10 ukun aan, Timor-Leste halo barak ona ba promosaun igualdade. Lia fuan ne’e hato’o husi Sekretaria Estadu ba Promosaun Igualdade Sra. Idelta Maria Rodrigues bainhira loke Enkontru Espesiál entre Sekretaria Estadu ba Promosaun Igualdade ho Sosiedade Sivil no Media ne’ebé hala’o iha Hotel Arbiru, Bebonuk, Dili, 28 Maiu 2012.

“Bainhira hau halo vizita ba rai liur, ema barak apresia ba eforsu barak ne’ebé Sekretaria Estadu ba Promosaun Igualdade hala’o ona,” katak Sra. Idelta M aria Rodrigues.
Polítika ida ne’ebé Governu Timor-Leste halao ba promosaun igualdade mak Abordajen Integrada Jéneru, ne’ebé implementa iha kada Ministériu no Sekretaria Estadu. SEPI nia papel mak fasilita ba implementasaun ne’e liu husi uluk Pontu Fokal Jéneru no agora Grupu Traballu Jéneru. “Grupu Traballu Jéneru ne’e harii para bele servisu ho efikaz tanba uluk Pontu Fokal Jéneru barak mak funsionáriu nível kiik no ladun iha kbiit ka autoridade. Agora Grupu Traballu Jeneru iha kada Ministériu ka Sekretaria Estadu lidera husi Diretór Jerál no Grupu Traballu Jéneru iha nível distrital lidera husi Sekretariu Distritu,” Sekretaria Estadu esplika.

Fulan hirak ne’e SEPI hala’o formasaun barak ba Grupu Traballu Jéneru. Ikus liu mak formasaun kona-ba Orsamentu Sensivel ba Jéneru (Gender Responsive Budgeting) ne’ebé hanesan esforsu ida ho objetivu para feto no mane hetan benefisiu hanesan husi programa Governu. “Foin dadauk SEPI hamutuk ho xefe balu Grupu Traballu Jéneru Ministeriál no Distritál no mós ONG halo vizita estudu ba India kona-ba implementasaun Orsamentu Sensivel ba Jéneru. Iha India, ema ne’ebé halo analiza ba orsamentu iha prosesu Orsamentu Sensivel ba Jéneru mak peritu sira ho esperiénsia tinan 30. Ita iha Timor-Leste seidauk iha peritu hanesan ne’e. Maibe ita tenke lao ba oin nafatin,” tenik Sekretaria Estadu.

Kona-ba promosaun feto iha vida polítika, Sra. Idelta Maria Rodrigues hatete katak instituisan lubuk boot hato’o sira-nia esforsu atu hasae partisipasaun feto iha polítika. Tinan kotuk, liu husi workshop hirak ne’ebé SEPI hala’o hamutuk ho organizasaun sosiedade sivil, dezenvolve tiha ona Plataforma Polítika Feto ne’ebé ninia konteúdu maka programa iha area edukasaun, ekonomia, saúde, polítika, justisa, seguransa, kultura, no média ne’ebé partidu polítika sira tenke hala’o bainhira sira kaer governasaun. “Plataforma ne’e hetan asinatura husi organizasaun feto partidu polítiku tomak,” tenik Sekretaria Estadu.

Kona-ba violénsia bazeia ba jéneru, Timor-Leste iha ona Planu Asaun Nasionál (PAN) ba Eliminasaun Violénsia bazeia ba Jéneru. “Dezenvolvimentu planu ne’e presiza tempo barak tanba ita hakarak halo konsultasaun ne’ebé diak ho organizasaun sira ne’ebé durante ne’e halo ona servisu atendimentu ba vítima,” katak Sekretaria Estadu. PAN ne’e mak planu integradu multi-setoral iha Inter-Ministeriál no Distritál ne’ebé Konsellu Ministru sei aprova iha reuniaun fulan Maiu ne’e nia laran.

Agora dadauk SEPI prepara dadus ba hakerek Relatóriu CEDAW daruak.”Governu foun atu mai, sira sei la iha tempu atu prepara relatótiu ne’e, tanba relatóriu ne’e tenka hato’o ba Komité CEDAW iha Nova Yorke tinan 2013. Tanba ne’e ita mak prepara dadauk relatótiu ne’e,” katak Sra. Idelta.

Sekretaria Estadu esplika katak hahú husi tinan 2008, SEPI hala’o kolaborasaun ho radio komunidade iha distritu 13 Timor-Leste tomak no mós Radio Timor-Leste liu husi Timor-Leste Media Development Centre(TLMDC). Iha kolaborasaun ne’e, SEPI hamutuk ho TLMDC produs programa radio ho topiku sira relasiona ho promosaun igualdade no hakbiit feto. Radio komunidade sira divulga programa sira ne’e semana ida dala ida para povo sira bele rona.

“Nuudar Sekretaria Estadu ho mandatu atu promove igualdade entre feto ho mane iha ita nia rai doben Timor-Leste, hau agredese ba radio komunidade sira ne’ebé fo apoiu ba ami,” katak Sra. Idelta.

Ita oportunidade hanesan, Sra. Idelta mós agradese ba organizasaun sosiedade sivil sira. Tuir Sekretaria Estadu, organizasaun sosiedade sivil sira-nia papel importante ba luta halakon violénsia bazeia ba jéneru. “Por exemplo, PRADET halo barak ona hodi apoiu vítima violénsia bazeia ba jéneru. Agora iha Hospital Nasionál no mós hospital iha Oecusse, Suai, Maubisse loke tiha ona sentro apoiu ba vítima violénsia bazeia ba jéneru,” tenik Sekretaria Estadu. “Organizasaun sosiedade sivil seluk-seluk mós halo barak ba atende feto vítima, henesan JSMP, Fokupers no seluk-seluk tán,” katak Sra. Idelta Maria Rodrigues.

Reuniaun Sekretaria Estadu ba Promosaun Igualdade ho sosiedade sivil no média la’o ho nakloke no diak. ONG importante hanesan Rede Feto Timor-Leste, Forum NGO Timor-Leste Caucus Feto iha Pólitik, Fokupers no seluk-seluk tan hola parte iha reuniaun ne’e. Media maka partisipa hanesan RTTL, Radio Timor Kmanek, Suara Timor Lorosae, Bussines Timor, Timor Post, no radio komunidade sira.


Departamentu Media SEII | Author : Nug
Loron Boot SEPI
Loron Internasionál Feto RuráL
Loron Nasionál Feto Timor-Leste
Kampaña Loron 16 Ativismu Kontra Violénsia Hasoru Feto
Loron Internasionál Feto
Arkivu
Statistika Vizitantes

00667718

Ohin loron : 2
Hits ohin loron : 4
Total : 123452
Hits : 667718
Online : 4