» Notisias

Tersa, 20 Oktober 2020

SEII HAMUTUK HO AUTORIDADE MUNISÍPIU BAUCAU KOMEMORA LORON INTERNASIONÁL FETO RURÁL IHA SUKU UAIGAE

BAUCAU, UAIGAE, loron 15 fulan Outubru tinan 2020-- Sekretária Estadu ba Igualdade no Inkluzaun, Maria José da Fonseca Monteiro de Jesus, hamutuk ho Liña Ministeriál, Grupu Mulher Parlamentu Timor-Leste (GMPTL), Autoridade Munisípiu Baucau, Sosiedade Sivíl no Komunidade Suku Uaigae komemora loron Internasionál Feto Rurál iha Suku Uaigae, Postu Administrativu Vemasse, Munisípiu Baucau.

Loron Internasionál Feto Rurál hanesan loron ida-ne‘ebé ema iha mundu tomak selebra hodi valoriza no fó apresiasaun ba feto rurál sira-nia papél ba produsaun no rezilénsia ba ai-han. Tinan ida-ne‘e tema internasionál maka “Feto no Labarik-Feto Rurál Konstrui Rezilénsia“.

Iha Timor-Leste, tema nasionál ne‘ebé ita foti maka “Investe iha Ekonomia Rurál, sei Hamosu Rezilénsia no Bele Aselera Dezenvolvimentu Inkluzivu“. Governu hakarak atu ema hotu presiza investe maka‘as iha ekonomia rurál liuhusi hadi‘ak infraestrutura Estrada sira nune‘e feto no labarik-feto rurál sira bele fa‘an sira-nia sasan hodi bele hetan buat ruma ba sira-nia nesesidade loroloron, nune‘e ita bele haree duni katak dezenvolvimentu ne‘e inkluzivu ba ema hotu husi urbana ba to‘o iha rurál.

“Ohin loron importante tebes ba maluk hotu iha area rurál inklui maluk feto rurál iha Suku Uaigae. Komemorasaun ne‘e atu hatudu katak maluk sira iha suku Uaigae mós hola parte husi maluk feto rurál sira ne‘ebé hela iha timor laran tomak. Populasaun ne‘ebé hela iha área rurál importante tebes tanba ne‘e presiza ita investe atu nune‘e ita sei hamosu rezilensia iha ita-nia komunidade nia le‘et atu hasoru krize saida de‘it, atu hasoru konflitu oin-oin ne‘ebé sei mosu sira sei iha rezilensia atu hasoru“, dehan Sekretária Estadu, Maria José de Jesus.

“Ho intervensaun oin-oin ne‘ebé ita halo ho empoderamentu ekonómiku, ita hakarak atu hamosu feto sira ne‘ebé resiliente, sira ne‘ebé iha kapasidade finanseira atu fó apoiu ba família atu asegura oan sira-nia nutrisaun no asesu diak ba edukasaun“, governante ne‘e subliña.

Iha sorin seluk distinta deputada, Elvina Sousa Carvalho ne‘ebé reprezenta GMPTL Parlamentu Nasonál iha ninia intervensaun hateten katak komemorasaun loron internasional feto rurál labele hela ho komemorasaun de‘it maibé tenki tuir kedas ho asaun.

“Ohin ne‘e loron espesiál ba ita no loron ne‘ebé la‘ós atu selebra hotu haluha ona maibé loron ne‘ebe atu halo reflesaun katak maluk sira ne‘ebé maka hela iha área rurál presiza hetan atensaun ba iha oportunidade hanesan ho maluk sira ne‘ebé mak la‘ós hela iha área rurál. Presiza hetan asesu ba edukasaun, presiza hetan asesu ba merkadu, presiza hetan asesu ba dezenvolvimentu no mós infraestrutura bazíku sira. Ida-ne‘e maka esénsia husi ita-nia selebrasaun ida ohin“, dehan deputada Elvina.

Tinan ida-ne‘e selebrasaun hala‘o hamutuk ho komunidade suku Uaigae ho objetivu atu valoriza feto rurál sira-nia kontribuisaun ba dezenvolvimentu nasaun nian; Hasa‘e konxiénsia kona-ba partisipasaun feto rurál foka ba ai-han uma-laran, kuida koñesimentu tradisionál, konstrusaun ba paz; Haforsa kompromisu entidade governu no ajénsia estadu, hodi hakbiit feto rurál iha área ekonomia no halakon diskriminasaun hasoru sira, hodi bele asesu ba rekursu estadu no haforsa mekanizmu koordenasaun entidade governu nian ba implementasaun Deklarasaun Maubisse hodi hakbiit no haforsa ekonomia feto rurál. “Iha ita-nia nesesidade bazíka loroloron nian, liuliu relasiona ho hahan, iha mundu no mós iha Timor-Leste hatudu katak ninia prosesamentu no ninian produsaun ne‘e kontribui barak liu mai husi inan feton sira ne‘ebé hela iha área rurál. Entaun loron ida-ne‘e hanesan loron espesiál hodi fó onra ba dedikasaun no sakrifisiu ne‘ebé inan-feton sira halo ba ita-nia oan sira hahú husi kedas uma no prepara sira ba tuir edukasaun sira“, dehan Prezidente Autoridade Munisípiu Baucau, Antonio Guterres.

Sekretaria Estadu ba Igualdade no Inkluzaun hanesan instituisaun Estadu ne‘ebé tau-matan ba asuntu promosaun ba igualdade no inkluzaun sosiál hamutuk ho instituisaun governu seluk no entidade hotu halo ona esforsu maka‘as atu asegura katak feto no labarik-feto inklui feto no labarik-feto rurál sira hetan tratamentu ne‘ebé hanesan iha vida polítika, ekonomia, sosiál, saúde no edukasaun.

Reprezentante Feto rurál Suku Uaigae, Aquelina Martins ne‘ebé hetan mós oportunidade hodi hato‘o mensajen hateten katak feto rurál suku Uaigae sente orgullu hodi organiza eventu ne‘e maske do‘ok no iha loos área remotas.

“Maske ami hela subar loos iha rai sikun klot postu administrativu vemasse maibé hetan mos oportunidade hodi realiza eventu importante hodi komemora loron internasional feto rurál iha ami nia suku. Ida-ne‘e biban ida ba parte hotu atu haree direita kondisaun saida de‘it mak feto rurál sira infrenta hodi bele partisipa ativa iha prosesu konstrusaun estadu ne‘ebé ejiji mós feto nia partisipasaun no kontribuisaun“.

“Tuir natureza hateten katak feto ne‘e nia hakat klot liu kompara ho mane, maibé feto nia influenza boot tebetebes iha kualkér momentu liuliu sai nu‘udar inspiradora ba mane sira iha nível família, sosiedade, organizasaun to‘o iha nível estadu“, tenik Aquelina. Atividade ne‘ebé hala‘o durante iha selebrasaun ne‘e mak aprezentasaun husi liña ministeriál sira kona-ba implementasaun serbisu hirak-ne‘ebé liga ba kompromisu deklarasaun Maubisse ninian no diálogu entre komunidade ho lideransa nasionál sira. Selebrasaun ne‘e prezide husi Sekretária Estadu ba Igualdade no Inluzaun hamutuk ho Prezidente Autoridade Munisípiu Baucau no hetan partsipasaun husi membru Parlamentu Nasionál Komisaun F, reprezentante GMPTL Parlamentu Nasionál, Sekretáriu Jerál MAP, Reprezentante Sekretaria Estadu Kooperativa, Komandante PNTL Munisípiu Baucau, Komandante F-FDTL primeiru Bataliaun, Administradór do postu, autoridade suku no komunidade suku Uaigae tomak.


Departamentu Media SEII | Author : Média SEII
Loron Boot SEPI
Loron Internasionál Feto RuráL
Loron Nasionál Feto Timor-Leste
Kampaña Loron 16 Ativismu Kontra Violénsia Hasoru Feto
Loron Internasionál Feto
Arkivu
Statistika Vizitantes

00708090

Ohin loron : 128
Hits ohin loron : 1176
Total : 125412
Hits : 708090
Online : 3